Οι άφθες είναι πληγές στο εσωτερικό του στόματος, οι οποίες εμφανίζονται συνήθως στα μάγουλα, το πίσω μέρος του ουρανίσκου ή στην κάτω επιφάνεια της γλώσσας.
Οι ελκώσεις αυτές είναι αβαθείς, έχουν στρογγυλό ή ωοειδές σχήμα και είναι εξαιρετικά επώδυνες. Ο πόνος γίνεται ιδιαίτερα έντονος κατόπιν επαφής με αλάτι, καρυκεύματα και όξινα τρόφιμα.
Άφθες κατηγορίες
Από κλινική άποψη διακρίνονται σε:
- μικρές άφθες, που δεν ξεπερνούν τα 10 χιλιοστά
- μεγάλες άφθες, με διάμετρο που ξεπερνά τα 10 χιλιοστά και μπορεί να φτάσει τα 2-3 εκατοστά
- ερπητοφόρα έλκη, που είναι συστάδα πολλαπλών μικρών αφθών, συγκεντρωμένων στην ίδια περιοχή του εσωτερικού του στόματος.
Το μέγεθός τους συχνά περιγράφεται ως «κεφαλή καρφίτσας» και η συστάδα μπορεί να περιλαμβάνει αρκετές δεκάδες τέτοιες άφθες. Παρά την ομοιότητα με τις πληγές του έρπητος δεν σχετίζεται αιτιολογικά με τον ιό του έρπητος.
Οι άφθες είναι γνωστές από την αρχαιότητα αλλά μέχρι και σήμερα παραμένει άγνωστη η αιτιολογία τους.
Τι ευνοεί την εμφάνισή τους;
Ανάμεσα στους παράγοντες που ευνοούν την εμφάνισή τους είναι:
- Οικογενείς και γενετικοί παράγοντες
- Στρες, τόσο σε φυσικό όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο
- Τραυματισμοί μέσα στο στόμα
- Ορμονικές αλλαγές
- Λοιμώξεις από ιούς ή βακτήρια
- Αλλεργίες σε τρόφιμα και φάρμακα
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί όταν σε ένα άτομο εμφανίζονται πολλά περιστατικά αφθών κατά τη διάρκεια του χρόνου. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι άφθες μπορεί να αποτελούν εκδήλωση ελλείψεων βιταμινών του συμπλέγματος Β, ελλείψεων σιδήρου και / ή φυλλικού οξέος.
Επίσης, μπορεί να αποτελούν συνοδό σύμπτωμα άλλων συστηματικών νοσημάτων. Συνεπώς, αν κάποιος εμφανίζει πολλαπλά επεισόδια αφθών, θα πρέπει να ζητήσει τη συμβουλή ειδικού στοματολόγου.
Στις συνήθεις περιπτώσεις, οι άφθες είναι καλοήθεις, αυτοιάσιμες βλάβες, δηλαδή θα επουλωθούν μόνες τους σε εύλογο χρονικό διάστημα. Όταν μιλάμε λοιπόν για «θεραπεία» των αφθών, ουσιαστικά στοχεύουμε αφενός στην επιτάχυνση επούλωσής τους και αφετέρου στη μείωση του πόνου που προκαλούν. Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει σκευάσματα τοπικής δράσης σε μορφή στοματικού διαλύματος, spray ή gel –ή- και να περιλαμβάνει σκευάσματα συστηματικής δράσης χορηγούμενα από το στόμα.
Αξίζει να επισημάνουμε ότι μια πληγή στο στόμα διάρκειας μεγαλύτερης των 15 ημερών, που δεν εμφανίζει τάση επούλωσης και δεν φαίνεται να οφείλεται σε εμφανή τραυματισμό ΠΡΕΠΕΙ να εξετάζεται από ειδικό στοματολόγο για να διαπιστωθεί η καλοήθεια ή η κακοήθειά της.
